فقه و مبانی حقوق اسلامی
طیبه یوسفی
چکیده
زمینه: بیتردید احیاء و اجرای دو اصل مهم و مورد توصیهی دین اسلام یعنی «امربهمعروف» و «نهی از منکر» در همهی عرصهها و شئونات زندگی بهویژه عرصههای اقتصادی در این فرایند بسیار اثربخش و راهگشا میباشد. در نظام اقتصادی اسلام، انگیزه فعالیتهای اقتصادی تحصیل رضای خداوند است و هدف؛ سلامتی اقتصادی فرد خانواده، اجتماع ...
بیشتر
زمینه: بیتردید احیاء و اجرای دو اصل مهم و مورد توصیهی دین اسلام یعنی «امربهمعروف» و «نهی از منکر» در همهی عرصهها و شئونات زندگی بهویژه عرصههای اقتصادی در این فرایند بسیار اثربخش و راهگشا میباشد. در نظام اقتصادی اسلام، انگیزه فعالیتهای اقتصادی تحصیل رضای خداوند است و هدف؛ سلامتی اقتصادی فرد خانواده، اجتماع وامت در مسیر تحقق عدالت اجتماعی و قسط واقعی است.مواد و روشها: در این مطالعه، کلیه مقالات چاپشده تا تابستان 1401 به زبان فارسی بررسی مصادیق معروف و منکر اقتصادی در قرآن و روایات بررسی قرار گرفتند. این مقالات از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، sid.ir، فصلنامه فقه اسلامی و نشریات سیویلیکا، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، با استفاده از کلیدواژههایی نظیر معروف و منکر اقتصادی، خمس، زکات، ربا، غش در معامله. بهدستآمدهاند. همچنین از مجلات معتبر علمی از مقالات و وبسایتهای فوق استخراجشده است.یافتهها: در نظام اقتصاد اسلامی، معروفهای اقتصادی برای بالا بردن سطح رفاه نیازمندان، توازن اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی وضعشدهاند. ازنظر فقه اسلام، جایگاه منابع مالی برای رشد و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، جایگاهی است بسیار مهم و سرنوشتساز؛ درست همانگونه که توسعه و آبادانی جایگاهی است بنیادی و اساسی؛ اما هریک از این دو منبع اقتصادی و عبادی در جامعه اسلامی جایگاه خویش را دارند و بر اساس مصلحتها و منفعتهایی در مواردی واجب و در مواردی مستحب هستند. اگر این مقوله بهدرستی در جامعه نهادینه شود و مردم آثار و دستاوردهای آن را در جامعه به عیناً رؤیت کنند آنگاه بدون تردید به سمت معروفهای اقتصادی در فقه روی خواهند آورند.