نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• عطیه وجدانی فخر ¹
• محمدرضا الهی منش ²

¹ دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه ازاد واحد تهران شمال،ایران

² عضو هیئت علمی داننشگاه ازاد واحد تهران شمال

چکیده

زمینه: گاهی شرکت چند نفر در عملیاتی، باعث قتل یک نفر می‌شود. هر کس که بتوان، فعل کشتن را به او استناد کرد، قاتل است، پس هرگاه فعل قتل به بیش از یک نفر مستند شود، می‌توان بین ایشان، حکم اشتراک در قتل جاری نمود. بین علما، در جواز قصاص همه‌ی شرکا، اختلافاتی وجود دارد؛ که در این مقاله سعی در تبیین آن داریم. مسئله اشتراک در قتل، یکی از مسائل مبتلا‌به باب قصاص است که دادگاه‌ها‌ی کشور در حکم چنین مواردی دچار تعدد آراء شده‌اند. علت این تعدد آراء، عدم‌تشخیص موضوع است. باید توجه شود که قصاص از احکامی است که به جان و آبروی مردم وابسته است؛ لذا دقت در اجرای آن و شناخت همه‌ی مسائل و مشکلات آن ضروری است. هدف از اجرای این تحقیق، تشخیص همه‌ی مواردی است که در آن‌ها، حکم قصاص بر تمام شرکت‌کنندگان جاری می‌شود.حکم ماده 373 قانون مجازات اسلامی که بیانگر قصاص تمام شرکای قتل عمد است با لحاظ آیه‌ی « النفس بالنفس» و اصل احتیاط در دماء اسراف در قتل است، با لحاظ اهداف مجازات که مصونیت سازی جامعه مقدم بر همه‌ی آن‌هاست و دیگر اهداف داخل در آن است، تداخل نکردن مجازات‌ها در مجازات سلب حیات بر مجرمی که حتی مرتکب چندین جرم و مستحق چندین مجازات است از جهت اسراف در قتل محل تأمل است.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر بر مبنای تحلیلی - توصیفی بر مبنای مطالعه قوانین، رویه قضایی، منابع فقهی، کتب و مقالات حقوقی و دیگر منابع و استنتاج و نتیجه‌گیری از آن‌هاست. یافته‌ها: اسراف نکردن در قتل عبارتی برگرفته از آیه 33 سوره اسراء است که در این آیه پس از بیان حرمت قتل انسان و حق ولی دم مقتول نسبت به قاتل، از زیاده‌روی در قتل منع شده است. ظاهر عبارت آیه با لحاظ عبارت قبلی آن ناظر به زیاده‌روی نکردن در قصاص نفس است، ولی با لحاظ اطلاق قتل می‌توان شامل مواردی هم دانست که شخص مستحق اعدام است، از این ‌جهت تطویل اجرای مجازات سلب حیات مثل استفاده از طناب دار که موجب به طول کشیدن ازهاق نفس می‌شود اسراف در قتل است. لذا هر جا که در این استناد، شک کردیم، نمی‌توان حکم اشتراک در قتل جاری کرد. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای انجام‌شده است.

کلیدواژه‌ها

• اسراف
• مشارکت
• سلب حیات
• قتل
• فقه امامیه
• قوانین موضوعه

موضوعات

• حقوق جزا و جرم شناسی

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential legal study of participation in murder

نویسندگان [English]

• Atiyeh Vojdanifakhr ¹
• Mohammad Reza Elahi Manesh ²

¹ PhD student in Criminal Law and Criminology, Azad University, North Tehran Branch,Iran

² Faculty member of Azad University, North Tehran Branch

چکیده [English]

Background: Sometimes the involvement of several people in an operation leads to killing someone else. Anyone who can be charged with murder is a murderer, thus whenever the act of murder is documented to more than one person, a joint sentence can be issued between them. There are differences among the scholars about the retaliation permission of all partners; which is attempted to be illustrated in this article. The issue of complicity in murder is a problem related to retribution by which the courts in the country have received a majority of verdicts. The reason for this pluralism is the lack of issue recognition. It should be noted that retaliation is a ruling that relies on the individuals’ lives and dignity; therefore, it is essential to be careful in its implementation, and to know all its related matters. This investigation tries to identify all cases in which retribution is imposed on all participants. The ruling of Article 373 in the Islamic Penal Code, which stipulates the retribution of all partners in premeditated murder, is in terms of the verse “النفس بالنفس” and the caution principle for extravagance in murder, in terms of the punishment purpose as the non-interference of them in the punishment of killing a criminal who even commits numerous crimes and deserves several punishments is an issue of extravagance in murder. Materials and Methods: The proposed article is based on analytical-descriptive study of laws, jurisprudence, jurisprudential sources, legal books and articles as well as the other sources, their inference and conclusion. Findings: Not wasting in murder is an expression taken from verse 33 of Surah Al-Isra′ in which after stating the sanctity of killing someone and the right of the victim's guardian towards the murderer is prohibited from excessive murder. The verse appearance in terms of its previous phrase illustrates not to exaggerate in retaliation, however in terms of the term murder can also include cases where an individual deserves to be executed, so the extension of the death penalty such as the ropes use which cause taking a breather becomes extravagant in murder. Hence, being doubted this citation; we could not order the complicity in the murder. This research has been conducted by library method.

کلیدواژه‌ها [English]

• extravagance
• participation
• deprivation of life
• murder
• Imami jurisprudence
• issue laws