مقاله پژوهشی
حقوق خصوصی
شادی احمدی فاتح
چکیده
به جهت گسترش روزافزون ارتباطات ملی و بین‌المللی و تخصصی شدن اختلافات بین اشخاص، گرایش به نهاد داوری در حال گسترش است. به دلیل موازی بودن فعالیت‌های داور و دادگاه در برخی موارد و ارتباط تنگاتنگ این دو مرجع حل اختلاف مشخص کردن محدوده دخالت دادگاه در امر داوری مسئله‌ای ضروری و مبتلابه نظر می‌رسد. داوری، روشی حقوقی و شبه قضایی باهدف ...
بیشتر
به جهت گسترش روزافزون ارتباطات ملی و بین‌المللی و تخصصی شدن اختلافات بین اشخاص، گرایش به نهاد داوری در حال گسترش است. به دلیل موازی بودن فعالیت‌های داور و دادگاه در برخی موارد و ارتباط تنگاتنگ این دو مرجع حل اختلاف مشخص کردن محدوده دخالت دادگاه در امر داوری مسئله‌ای ضروری و مبتلابه نظر می‌رسد. داوری، روشی حقوقی و شبه قضایی باهدف حل‌وفصل اختلاف‌های حقوقی، به دلیل فوایدی ازجمله: عدالت و کارایی بهتر، حفظ منافع طرفین و حل مسالمت‌آمیز اختلاف‌ها، محرمانه بودن داوری، سرعت در حل‌وفصل اختلاف‌ها، امکان اجرای بهتر و سریع‌تر احکام است. مستثنا شدن صلاحیت دادگاه به معنی عدم دخالت مطلق دادگاه‌ها در رسیدگی داوری نیست. داوری بدون حدی از مداخله دادگاه نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد؛ اما این دخالت باید مرزبندی و تحدید شود وگرنه ممکن است به ابرازی جهت دوری از هدف ارجاع امر به داوری مبدل شود. در این راستا، حداقل مداخله دادگاه در اجرای رأی داوری و هنگامی‌که طرف بازنده از اجرای داوطلبانه آن امتناع می‌نماید ضرورت می‌یابد. دخالت دادگاه‌ها در امر داوری می‌تواند قبل از جریان داوری، در جریان داوری و یا حتی پس از صدور رأی داور باشد. در هر مرحله، این دخالت که ممکن است نظارتی یا مساعدتی باشد، بخش مهمی از رسیدگی دادگاه‌ها را در فرایند داوری تشکیل می‌دهد. در بیشتر نظام‌های حقوقی با تصویب قوانین مستقل و وضع موادی مرتبط با مداخله دادگاه‌ها درروند آن، موردتوجه قرارگرفته است.
مقاله پژوهشی
حقوق خصوصی
جلیل یاری زاده
چکیده
در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه امام خمینی (ره) در خصوص نسبت بین عام و مطلق و ثمرات فقهای امامیه و همچنین نسبت بین عام و مطلق و کاربرد آن در قوانین موضوعه ایران و مطلق و کاربرد آن در قوانین موضوعه ایران بررسی و تبیین شود. در این مطالعه، کلیه مقالات چاپ‌شده تا زمستان 1400 به زبان فارسی در زمینه‌ی نسبت بین عام و مطلق و کاربرد آن در قوانین ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه امام خمینی (ره) در خصوص نسبت بین عام و مطلق و ثمرات فقهای امامیه و همچنین نسبت بین عام و مطلق و کاربرد آن در قوانین موضوعه ایران و مطلق و کاربرد آن در قوانین موضوعه ایران بررسی و تبیین شود. در این مطالعه، کلیه مقالات چاپ‌شده تا زمستان 1400 به زبان فارسی در زمینه‌ی نسبت بین عام و مطلق و کاربرد آن در قوانین موضوعه ایران بررسی قرار گرفتند. این مقالات از طریق جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی، مجله علوم قرآن و حدیث، مجله پژوهش‌های دینی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی، مجله مطالعات اسلامی- فقه و اصول، با استفاده از کلیدواژه‌هایی نظیر عام، مطلق، خاص، تعلق، مقام بیان، به‌دست‌آمده‌اند. همچنین از مجلات معتبر علمی از مقالات و وب‌سایت‌های فوق استخراج‌شده است. مقاله حاضر، به بررسی دیدگاه‌های مفسران، اصولیان و قرآن‌پژوهان در باب عام و مطلق و نیز میزان تأثیرگذاری آن‌ها در اختلاف‌های تفاسیر به‌خصوص تفاسیر فقهی و پیامدهای آن در حقوق موضوعه ایران پرداخته است. یکی از مباحث علم اصول در باب الفاظ مبحث مطلق و عام است که ثمرات فقهی و حقوقی زیادی بر آن مترتب است، چراکه شناخت صحیح عام و مطلق و تمایز آن دو از یکدیگر امری است لازم و ضروری که نه‌تنها در فقه و مسائل شرعی بلکه در حقوق موضوعه و بیشتر، فن قانون‌نویسی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
مقاله پژوهشی
تفسیر علوم قرآنی
طیبه امامیان؛ رباب امامیان
چکیده
زمینه: در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن در خصوص تأویل قرآن و حصر این ویژگی نزد خداوند و یا دیگر افراد، بررسی و تبیین شود. المیزان فی تفسیر القرآن متعلق به علامه طباطبایی از جهات متعدد از قبیل بحث‌هایی روایی و تطبیقی و بحث موضوعی دارای اهمیت است. به نظر علامه تأویل ناظر به امور عینی و متعالی از ...
بیشتر
زمینه: در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن در خصوص تأویل قرآن و حصر این ویژگی نزد خداوند و یا دیگر افراد، بررسی و تبیین شود. المیزان فی تفسیر القرآن متعلق به علامه طباطبایی از جهات متعدد از قبیل بحث‌هایی روایی و تطبیقی و بحث موضوعی دارای اهمیت است. به نظر علامه تأویل ناظر به امور عینی و متعالی از آن است که شبکه‌های الفاظ به آن احاطه یابد بلکه خداوند آن‌ها را برای تقریب به ذهن ما به قید الفاظ مقید کرده است.یافته‌ها: تحقیق کنونی پژوهشی است با عنوان «بررسی تأویل از دیدگاه علامه طباطبائی در تفسیر المیزان» که در آن تلاش شده است ضمن بررسی معنا و مفهوم تأویل در بعد لغت و معناشناسی، دیدگاه‌های مفسر بزرگ جهان تشیع مرحوم علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان موردبررسی قرار گیرد.نتیجه‌گیری: علامه طباطبایى تأویل را از سنخ دلالت لفظى ندانسته بلکه آن را از قبیل حقایق خارجیه می‌داند نتیجه می‌گیرد «حق در تأویل این است که بگوییم: تأویل، واقعیتى است که مستند بیانات قرآن، اعم از حکم، حکمت یا موعظه قرار می‌گیرد. تأویل از امور عینى است و فراتر از آن است که قالب‌های الفاظ، آن را فراگیرد. ازآنجاکه دفاع از کرامت قرآن از اساسی‌ترین وظایف دینی هر فرد مسلمان است، علماء و اندیشمندان اسلام ازجمله علامه طباطبایی، در این زمینه تلاش‌های بسزایی کرده‌اند، در این مقاله سعی بر این است تا علاوه بر بررسی تأویل ابعاد اعجاز ازلحاظ علمی، فصاحت و بلاغت، خبرهای غیبی، عدم اختلاف در آن، از جهت آورنده‌اش و ابعاد اعجاز در تمام زمینه‌ها را به روش توصیفی تحلیلی با رویکرد قرآنی روایی دیدگاه علامه را موردبررسی قرارگرفته است.
مقاله پژوهشی
علوم سیاسی
معصومه دستمرد
چکیده
تقابل سنت و مدرنیته در ایران معاصر موضوعی پیچیده، حساس و دقیق با ظرافت‌های فکری، تاریخی، سیاسی و اجتماعی فراوان است. علاوه بر پرداختن به زوایای مختلف موضوع و ارائه مواد و منابع متنوع که گاه بسیار ناهمگون و ناسازگار هستند؛ بررسی این موضوع نیز مستلزم نوعی طبقه‌بندی و بازسازی فکری و علمی است. اساسی‌ترین چالشی که ایران حداقل در 150 سال ...
بیشتر
تقابل سنت و مدرنیته در ایران معاصر موضوعی پیچیده، حساس و دقیق با ظرافت‌های فکری، تاریخی، سیاسی و اجتماعی فراوان است. علاوه بر پرداختن به زوایای مختلف موضوع و ارائه مواد و منابع متنوع که گاه بسیار ناهمگون و ناسازگار هستند؛ بررسی این موضوع نیز مستلزم نوعی طبقه‌بندی و بازسازی فکری و علمی است. اساسی‌ترین چالشی که ایران حداقل در 150 سال گذشته با آن مواجه بوده، تقابل سنت و مدرنیته و چگونگی عبور از این گلوگاه تاریخی بوده است. در این تقابل عده‌ای تنها راه فرار از وضع موجود را غرب‌زدگی و تقلید کورکورانه از غرب می‌دانند. برخی نیز بر روایات گذشته پافشاری می‌کنند، روایاتی که در جریان حوادث و تحولات تاریخی با ناخالصی‌ها و خرافات فراوانی همراه بوده و نیازمند اصلاح و بازنگری است؛ اما تجربه گذشته به ما یادآوری می‌کند که راه سنت‌گرایان افراطی و روش مدرنیست‌های رادیکال را دنبال نکنید زیرا آن‌ها همیشه شکست‌خورده‌اند. در این پژوهش ابتدا سنت و مدرنیته از دیدگاه اندیشمندان مختلف با روش توصیفی- تحلیلی تعریف و تبیین شده و سپس پیشینه تاریخی سیر تحول و دگرگونی در آغاز نهضت مشروطیت به شرح زیر ارائه‌شده است. اثبات نتیجه درنهایت به تحلیل تطبیقی موضوع فوق پرداخته‌شده و مهم‌ترین حوزه‌های تحقیق موردبررسی قرارگرفته است.
مقاله پژوهشی
حقوق خصوصی
شادی احمدی فاتح
چکیده
هدف: در داوری‌های بین‌المللی سه روش اعتراض به آراء داوری یعنی تجدیدنظر، استیناف و بطلان قابل‌تشخیص است. علی‌رغم آنکه ازلحاظ ترمینولوژی تعاریف مشخصی از موارد مذکور بیان‌نشده است اما تمایز و تفاوت‌های قابل‌تأملی نسبت به هم دارند. در تجدیدنظر یکی از طرفین اختلاف، موضوعی را کشف می‌کند که عامل مؤثر بر رأی بوده است و در زمان صدور رأی ...
بیشتر
هدف: در داوری‌های بین‌المللی سه روش اعتراض به آراء داوری یعنی تجدیدنظر، استیناف و بطلان قابل‌تشخیص است. علی‌رغم آنکه ازلحاظ ترمینولوژی تعاریف مشخصی از موارد مذکور بیان‌نشده است اما تمایز و تفاوت‌های قابل‌تأملی نسبت به هم دارند. در تجدیدنظر یکی از طرفین اختلاف، موضوعی را کشف می‌کند که عامل مؤثر بر رأی بوده است و در زمان صدور رأی برای دادگاه و نیز برای طرف معترض ناشناخته بوده است.یافته‌ها: مرجع رسیدگیکننده به تجدیدنظر همان دیوان صادرکننده رأی است. استیناف هم مبتنی بر رسیدگی به مشروعیت پروسه تصمیمگیری و هم رسیدگی به صحت ماهوی حکم صادره است و رسیدگی به آن در یک محکمه بالاتر صورت می‌گیرد.تعارض منافع: بدینوسیله نویسنده تصریح می‌نماید که هیچگونه تعارض منافعی در خصوص پژوهش حاضر وجود ندارد.
مقاله پژوهشی
حقوق جزا و جرم شناسی
سجاد مؤمنی
چکیده
نوشتار حاضر تلاشی است در جهت ارائه یک نگرش جامع کیفری نسبت به رابطه سببیت و تحلیل معیارها و چالش‌های این رکن مسئولیت کیفری در پرتو آرای قضایی و قوانین کیفری به‌ویژه قانون جدید مجازات اسلامی است، تشخیص رابطۀ سببیت بین عمل مجرمانه و نتیجه به‌دست‌آمده، خصوصاً برفرض تعدد اسباب، از مشکل‌ترین مباحث حقوق کیفری است. این موضوع در حالتی ...
بیشتر
نوشتار حاضر تلاشی است در جهت ارائه یک نگرش جامع کیفری نسبت به رابطه سببیت و تحلیل معیارها و چالش‌های این رکن مسئولیت کیفری در پرتو آرای قضایی و قوانین کیفری به‌ویژه قانون جدید مجازات اسلامی است، تشخیص رابطۀ سببیت بین عمل مجرمانه و نتیجه به‌دست‌آمده، خصوصاً برفرض تعدد اسباب، از مشکل‌ترین مباحث حقوق کیفری است. این موضوع در حالتی که افراد متعددی در زمان‌های متفاوت (طولی) در وقوع جنایت دخالت می‌کنند و بین رفتار مداخله کنندگان و نتیجه حاصله (مانند قتل) فاصله زمانی نسبتاً طولانی وجود دارد، گاه به‌عنوان مشکل جدی و معضل لاینحل ظاهر می‌شود. قانون مجازات اسلامی در ماده 494 به‌صراحت بیان می‌کند که؛ «مباشرت آن است که جنایت مستقیماً توسط خود مرتکب واقع شود» و در بحث جرائم علیه تمامیت جسمانی و حیات دیگران و در مورد نحوه همکاری در ارتکاب قتل و همچنین در بحث سبب و مباشر و رابطه آن با سرایت در جنایات به ماده 492 نیز اشاره دارد؛ «جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آن‌ها انجام شود» می‌توان نتیجه گرفت که در قتل عمدی یکی از مواردی که باوجود قصد قتل توسط مرتکب، می‌تواند رابطه‌ی استنادی بین رفتار مرتکب و نتیجه‌ی حاصله را قطع کند، رفتار مقتول است، حال این رفتار از سوی مقتول «عمدیِ آگاهانه و یا ناآگاهانه» باشد و یا به‌صورت ترک فعل نیز باشد که می‌تواند رابطه‌ی استناد بین رفتار مرتکب و قتل حاصله را قطع کند.
