وزارت علوم، نورمگز، سیویلیکا، مگیران،...

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، مدرس حقوق ثبت مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر قم، قم، ایران

چکیده

باتوجه‌به سخت گیری های مقنّن در پذیرش تقاضای ثبت املاکی که مورد معاملات با حق استرداد قرار گرفته اند و پذیرش درخواست ثبت این قبیل املاک از انتقال دهنده به‌موجب ماده 33 قانون ثبت، مگر در مواردی که با تصدیق انتقال  دهنده و یا رأی مرجع قضایی از انتقال گیرنده درخواست ثبت پذیرفته می شود   آن هم به شرط انقضای موعد حق استرداد و قطعیت مالکیت انتقال گیرنده و عدم وصول اعتراض  معلوم می گردد که قانون گذار ثبت، معاملات با حق استرداد را مشمول معاملات ناقل مالکیت ندانسته و این مسئله حاکی از آن است که در قانون ثبت، معاملات با حق استرداد و به طور مشخص، مصادیقی چون بیع شرط از عداد اسباب ناقل مالکیت دانسته نشده اند. لذا در این تحقیق که با استفاده از شیوه توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است، این مسئله و ضرورت حفظ مصلحت عموم از دیدگاه قانون ثبت با توجه به شایع بودن این قبیل معاملات در جامعه مورد بررسی قرار گرفته است و چنین نتیجه گیری شده است که اگر چه مطابق قانون مدنی ایران و نظرات علمای فقه شیعه، بیع شرط و سایر انواع معاملات با حق استرداد، از جمله عقود معتبر می باشند ولیکن قانون گذار با هدف حفظ حقوق عامّه مردم جامعه و جلوگیری از سوءاستفاده افراد سودجود و استثمار طبقه نیازمند جامعه، مطابق مفاد ماده 33 قانون ثبت، چنین مقرّر نموده که در مورد املاکی که مورد معاملات با حق استرداد واقع شده اند، حتی در صورتی که موعد استرداد منقضی شده و ملک در ید انتقال گیرنده باشد، باز هم تقاضای ثبت ملک از انتقال دهنده پذیرفته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Rereading the Right to Demand Registration of Immovable Property in Transactions with the Right of Restitution from the Point of View of the Registration Law

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohsen Razavi Asl

Ph.D. of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Lecturer on Registration Law of Tolo Mehr Institute of Higher Education, Qom, Iran

چکیده [English]

Considering the strictness of the legislator in accepting the request for registration of real estates that are subject to transactions with the right of restitution and accepting the request for registration of such properties from the transferor pursuant to Article 33 of the Registration Law, except in cases where the confirmation of the transfer- The giver or the decision of the judicial authority from the transferee of the transferee's request for registration is accepted - on the condition that the right of restitution expires and the transferee's ownership is certain and no objection is received - it is clear that the legislator of registration, transactions with the right of restitution is not included in the transfer of ownership transactions, and this issue indicates that in the registration law, transactions with the right of return and specifically, examples such as conditional sale, are not considered among the transfer of ownership items. Therefore, in this research, which was carried out with a descriptive-analytical method and a library method, this issue and the necessity of preserving the public interest from the point of view of the registration law, considering the prevalence of such transactions in the society, has been investigated, and such a result It has been concluded that although according to Iran's civil law and the opinions of Shia jurisprudence scholars, conditional sale and other types of transactions with the right of restitution are valid contracts, However, in order to protect the public rights of the people of the society and to prevent the abuse of the benefited people and the exploitation of the needy class of the society, according to the provisions of Article 33 of the Registration Law, the legislator has decreed that in the case of real estates that are subject to transactions with the right of restitution, even in If the return deadline has expired and the property is in the hands of the transferee, the transferor's request for property registration will still be accepted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conditional sale
  • Peace of mind
  • Transactions with the right of restitution
  • Usurious transactions
  • Registration law

OPEN ACCESS

©2023 The author(s). This article is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License, which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source, provide a link to the Creative Commons license, and indicate if changes were made. The images or other third party material in this article are included in the article’s Creative Commons license, unless indicated otherwise in a credit line to the material. If material is not included in the article’s Creative Commons license and your intended use is not permitted by statutory regulation or exceeds the permitted use, you will need to obtain permission directly from the copyright holder. To view a copy of this license, visit: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

PUBLISHER NOTE

Sami Publishing Company remains neutral concerning jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations.

CURRENT PUBLISHER

Sami Publishing Company

  1. ابن ابی جمهور. (1403 ق). عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدّینیّه، جلد اول، قم: مؤسسه سیدالشهداء (ع).
  2. امامی، سید حسن. (1387). حقوق مدنی،چ28، تهران،  انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
  3. امیر اقدم، ریما و حسن برجی. (1392). «مقایسه عقد رهن با معاملات با حق استرداد»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 19.
  4. بهرامی، داریوش. (1394). حقوق ثبت املاک در ایران، چ 3، تهران، انتشارات میزان.
  5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1372). ترمینولوژی حقوق، چ 6، تهران، انتشارات گنج دانش.
  6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1393). حقوق ثبت: ثبت املاک، چ 7، تهران، انتشارات گنج دانش.
  7. حرّ عاملی، محمد بن حسن. (1414 ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، موسسه آل البیت (ع) لإحیاء التراث.
  8. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه دهخدا، ج15، تهران، دانشگاه تهران، انتشارات روزنه.
  9. رضوی اصل، سید محسن. (1401). کلّیات حقوق ثبت املاک، ویرایش دوم، قم، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر قم.
  10. رفیعی، محمدتقی. (1378)، مطالعه تطبیقی غرر در معامله در حقوق اسلام و ایران و کنوانسیون بیع بین المللی، قم، انتشارات بوستان کتاب.
  11. روشن قنبری، عطاءاله. (1387). «معاملات با حق استرداد در گذر زمان»، ماهنامه کانون، سال پنجاهم، دوره دوم، شماره 80.
  12. شهید ثانی، زین الدین بن علی. (1413 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، انتشارات موسسه المعارف الاسلامیه.
  13. شهیدی، مهدی. (1382)، تشکیل قراردادها و تعهدات، چاپ سوم، تهران، انتشارات میزان.
  14. شهیدی، مهدی. (1388). حقوق مدنی 6 (عقود معین)، تهران، انتشارات مجد.
  15. صادقی مقدم، محمدحسن و جواد شیخ. (1398)، «از «استرداد» تا «فسخ»: مطالعه تطبیقی سیر تاریخی شناسایی حق فسخ و مبنای آن در نظام حقوقی ایران و آمریکا»، دانش حقوق مدنی، سال هشتم، شماره یک، پیاپی 15.
  16. صدقی، غلامعلی. (1399)، «مقایسه عقد رهن با معامله با حق استرداد با رویکرد رویه قضایی»، فقه و حقوق خصوصی، سال سوم، شماره5.
  17. صفایی، حسین. (1395)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، دوره دو جلدی، تهران: میزان.
  18. طاهری زاده، ریحانه. (1398)، «بررسی معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی ایران»، فقه، حقوق و علوم جزا، سال چهارم، شماره 14.
  19. عسکری، حکمت الله. (1385)، «معاملات با حق استرداد در حقوق ایران»، تحقیقات حقوقی، شماره 44.
  20. عمید، حسن. (1365)، فرهنگ فارسی عمید، دوره سه جلدی، تهران: امیرکبیر.
  21. فاطمی قمشه، ناهید السادات. (1400)، معاملات با حق استرداد، تهران، انتشارات قانون یار.
  22. کاتوزیان، ناصر. ( 1401). حقوق مدنی، درس هایی از عقود معین، ج2، چ31، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
  23. کاتوزیان، ناصر. (1383). قواعد عمومی قراردادها، ج 5، چ4، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
  24. کاتوزیان، ناصر. (1391). قواعد عمومی قراردادها، ج3، چ7، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
  25. گلشاد گیلانی، گیچه و سلمان علیپور قوشچی. (1395). «بررسی معامله با حق استرداد: نگاهی به بیع شرط از منظر قانون مدنی و قانون ثبت»، پژوهش در فقه و حقوق، شماره 1.
  26. مبلغی، احمد و آیین، علیرضا و جمشیدیان، مهرداد. (1393). «بیع شرط در فقه مذاهب اسلامی»، فقه مقارن، سال دوم، شماره 4.
  27. مجلسی، محمدباقر. (1403 ق). بحار الانوار، ج2، چ2، قم، انتشارات مؤسسه الوفاء.
  28. معین، محمد. (1360). فرهنگ فارسی، دوره 6 جلدی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  29. میرمعزی، حسین. (1387). بیع الخیار از منظر فقه و اقتصاد، تهران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  30. مینا، محبوبه. (1382). «بیع شرط – معاملات با حق استرداد»، رهنمون، شماره های یک و دو (بخش اول).
  31. نجفی، ایرج . (بی تا). «نگرشی به معاملات با حق استرداد و بررسی ماده 34 اصلاحی قانون ثبت و مقایسه آن با بعضی از مواد قانون مدنی»، ماهنامه کانون، سال چهل و ششم، دوره دوم، شماره 42.
  32. نظری سرمازه، محمدعلی و مریم حیدری. (1400). «بررسی معاملات با حق استرداد در حقوق ایران و تطبیق آن با کشور سوئیس»، پژوهش نامه فرهنگ و معارف دینی، ج2، شماره 1، پیاپی 3.